Verbonden partijen

Openbaar belang

GGD Gelderland-Zuid omvat veertien gemeenten. De hoofdtaak van een GGD is - op basis van de Wet Publieke Gezondheid - het beschermen, bewaken en bevorderen van de gezondheid van inwoners op alle leeftijden. Dit doet de GGD in samenwerking met de inwoners, maar ook met partners in de zorg, onderwijs, welzijn en veiligheid. Speciale aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen in de samenleving. De gemeente moet ter uitvoering van de gezondheidstaken een Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) in stand houden (artikel 14 lid 1 Wpg).

Algemene Gezondheidszorg

Omgevingswet
De GGD heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in kennis en expertise op het gebied van gezondheidsbescherming en bevordering om gemeenten bij vragen over de fysieke leefomgeving en de uitvoering van de Omgevingswet te kunnen adviseren en ondersteunen.
De invoering van de Omgevingswet is de afgelopen jaren verschillende is uitgesteld, waardoor er financiële tekorten zijn ontstaan. De formatie is daarom in 2023 ingekrompen.
Voor 2024 wordt een grotere vraag vanuit gemeenten verwacht door de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024.

Forensische Geneeskunde
Er is een groot tekort aan forensisch artsen, waardoor de continuïteit in het gedrang komt. Landelijk wordt gewerkt aan een andere organisatie van de forensische geneeskunde op bovenregionaal niveau. Hiervoor werkt GGD Gelderland-Zuid samen met vier andere GGD-en. Daarnaast is er in 2023 in nauwe samenwerking met Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden een pilot gestart voor het bovenregionaal inroosteren van de forensisch artsen.
De organisatiewijzigingen en toename van personele kosten hebben kostenstijgingen tot gevolg.
De financiële risico’s nemen op den duur af omdat door samenwerking efficiencyvoordelen ontstaan en het Rijk bijdraagt.

Bijzonder Zorg

Meldpunt Bijzondere Zorg
Het aantal trajecten van Meldpunt Bijzondere Zorg is de afgelopen jaren gestegen. De stijging komt doordat er meer kwetsbare mensen in beeld komen en door een toename van (lichtere) meldingen die eigenlijk bij het lokale veld of een betrokken zorgaanbieder terecht moeten komen.
Een gemeentelijke werkgroep heeft een analyse gemaakt van de stijging van het aantal trajecten. Op basis daarvan zijn voorstellen gedaan om de stijging om te buigen. In 2023 zijn de regionale afspraken over de samenwerking tussen Meldpunt Bijzondere Zorg en het lokale veld doorgevoerd.

Gezond Leven

GALA en IZA
De GGD heeft de gemeenten ondersteund bij de verschillende opgaven vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA). De GGD is vooral actief op het gebied van preventie voor gezondheid en gezondheidsbevordering. Voor het IZA zijn regiobeelden gemaakt –overzichten van de belangrijkste data over zorgvraag, zorgaanbod, gezondheid en leefstijl, bevolkingsontwikkeling, sociale en fysieke omgeving in een regio. Verder zijn er ketenaanpakken geschreven en heeft de GGD advies gegeven over lokale GALA-plannen.

Gezondheidsmakelaars
De gezondheidsmakelaar heeft met het bestaande project SchoolsOUT samen met vier scholen activiteiten in de Coming Out-week georganiseerd om aandacht te geven aan gender- en seksuele diversiteit. Met extra activiteiten is ook een bijdrage geleverd aan de Regenboogconferentie die in november 2023 in de gemeente Beuningen heeft plaatsgevonden. Daar is een filmimpressie van een filmmiddag getoond en zijn creatieve uitingen van de kinderen over diversiteit gepresenteerd. De Regenboogconferentie is een jaarlijkse bijeenkomst in een gemeente in Gelderland-Zuid, waarin ontmoeting, samenwerking en LHBTI+-beleid bij gemeenten en maatschappelijke organisaties centraal staat.

Veilig Thuis

De GGD een ‘Toekomstperspectief voor Veilig Thuis Gelderland-Zuid’ opgesteld. Dit toekomstperspectief richt zich vooral op de langere termijn zodat fundamentelere en duurzame veranderingen worden gerealiseerd binnen de organisatie van Veilig Thuis die naast het verkleinen van de wachtlijsten vooral zijn gericht op de kwaliteit van de dienstverlening. Tot nu toe was de organisatie van Veilig Thuis vooral gericht op nood- en kortetermijnmaatregelen die zich met name hebben gericht op het verbeteren van de efficiëntie in de werkprocessen (werkvoorraad). Dit heeft onder meer te maken met een hoog ziekteverzuim, complexere vragen en de schaarste op de arbeidsmarkt.
Vanaf jaarrekening 2023 kan Veilig Thuis een egalisatiereserve opbouwen om fluctuaties in instroom, afwijkingen van de prijs op te kunnen vangen en om in te kunnen spelen op incidentele vragen en ontwikkelingen.

Onderzoek Informatie en Advies

Het programma Onderzoek Informatie en Advies heeft in 2023 onder meer een bijdrage geleverd aan de regiobeelden die in het kader van de GALA-plannen, heeft het data en duiding geleverd aan de werkgroepen die de GALA-plannen hebben opgesteld en een bijdrage geleverd aan de adviezen voor de vijf ketenaanpakken. Verder is voldaan aan de informatiebehoefte voor de doelgroep vluchtelingen, zodat er gerichter gepland en gestuurd kan worden op de zorg en aandacht voor deze doelgroep.

Verantwoording en vooruitblik
De GGD heeft verantwoording afgelegd in de jaarrekening 2023.
In september heeft het Algemeen Bestuur een begrotingswijziging 2023 vastgesteld. De begrotingswijziging betreft de cao-verhoging per 1 januari 2023 en de aangekondigde prijsstijgingen in 2023 van leveranciers van de GGD Gelderland-Zuid. De cao-verhoging is doorberekend in de bijdragen voor uniforme taken. De prijsstijgingen zijn in 2023 gefinancierd uit de Algemene reserve.

In 2023 stelt het Algemeen Bestuur de Meerjarenstrategie 2024-2027 vast. In de meerjarenstrategie heeft GGD Gelderland-Zuid de leidende principes, strategische thema's en speerpunten van de GGD voor de periode 2024-2027 beschreven. De GGD bouwt voort op de vorige meerjarenstrategie, maar als gevolg van de maatschappelijke ontwikkelingen wel aangescherpt.

Enkele onderwerpen die in het komende jaren spelen zijn:

• Het landelijk professioneel kader Jeugdgezondheidszorg (JGZ)

GGD Gelderland-Zuid voldoet momenteel niet aan het landelijk professioneel kader (LPK) voor de JGZ-contacten als gevolg van eerdere bezuinigingen.

• Toenemende aandacht en vragen op het terrein van gezondheid en milieu

Er is een sterke stijging van het aantal vragen op het gebied van medische milieukunde. Inwoners zijn kritisch op ontwikkelingen in hun omgeving en de effecten op hun gezondheid. De aandacht voor milieukundige zaken, zoals geur, geluid, stoffen en dergelijke neemt toe.

• Stijgende instroom Bijzondere Zorg

Het aantal uniforme trajecten dat Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ) blijft stijgen. De verwachting is dat regionale afspraken op termijn leiden tot een afname van de stijging, maar dat het streefniveau niet realistisch is, omdat de oorzaken van de stijging ook buiten de invloedsfeer van gemeenten en MBZ liggen.

• Uitvoering Wmo-toezicht

De huidige structurele capaciteit is onvoldoende om het Wmo-toezicht op een verantwoorde manier uit te voeren. Gemeenten hebben daardoor onvoldoende zicht hebben op de kwaliteit van de geboden Wmo-ondersteuning. De GGD werkt een voorstel uit met scenario’s voor de uitvoering van het Wmo-toezicht vanaf 2025.